Besin Etiketi

Ürünün porsiyon, kalori, besin değerleri, içerikleri gibi bilgiler içeren ve bu bunlar hakkında tüketiciye sağlıklı seçimler yapmasını sağlayan araçtır.
Sağlıklı seçimler için kişilere yol göstermesi, sağlığı geliştirmek için gereklidir. Dünyada yeme davranışları daha fazla enerji, şeker, doymuş yağ, trans yağ içeren hazır yiyeceklerin tercih edilmesi yönünde değişmiştir. Besin etiketleri, beslenme bilgisinin en yaygın ve rahat ulaşılabilir kaynağıdır.
Besin etiketleri üretici ve tüketiciler arasındaki sağlıkla ilgili bilgi boşluğunu doldurmaktadır. Tüketiciler için alışveriş yaparken bilgi sağlayan bir araçtır. Doğru kullanılması için anlaşılır bir şekilde olmalıdır. Bu yönden etiketleme uygun besin tercihleri yapılabilmesi açısından büyük değere sahiptir.
Besinler ile ilgili en eski yasal düzenleme uygulamaları, Antik Roma dönemine aittir. Bu düzenlemeler ekmek içindir. Ölçülerin ve ağırlığın standartlaştırılması çalışmaları yapılmıştır. Bilinmekte olan ilk besin etiketleri, ekmek üreticilerin yaptığı her somunun üzerine isimlerini damgalamasıyla ortaya çıkmıştır.
Dünyada gıda ürünlerin etiketlerinde geniş kapsamlı yasa ilk kez ABD’ de Federal İlaç Kurumu’nca oluşturulmuştur. FDA tarafından düzenlenen bu yasada etikette olması gerekenler; toplam enerji, miktar, toplam yağ, doymuş yağ, karbonhidrat, kolesterol, diyet lifi, sodyum, şeker, protein, vitamin C, vitamin A, demir ve trans yağdır.
Etiketlemede, etiketlerin anlaşılabilir ve güvenilir olması, aldatıcı olmaması gibi genelgeler genellikle belirtilir. Sağlık, güvenlik ve ekonomik sorunlar doğrultusunda doğru bilgiyi sağlamak, üretici firma ve tüketiciyi sahte ambalajlama ve promosyona karşı korumak, adil rekabet ve ürün satışlarını desteklemektir.

Besin Etiketinin Yararları

Gıda içeriğinin beslenme bilgisi ambalaj üzerinde bulunmakta ve bireyleri daha sağlıklı tercihler yapmaya yönlendirmektedir. Böylece tüketicilerin satın alacakları ürünlerle ilgili bilgisi artmakta, alınacak ürünleri sağlıklı ve sağlıksız olarak gruplandırabilecektir(3). Satın almada da kolaylık sağlamaktadır. Ayrıca diyabet ve kolesterol gibi diyet uygulaması gereken hastalar için besin öğesi bilgisi bireylerin uygun besini seçmesini ve diyetlerine daha iyi uymalarına yardımcıdır. Tüketicinin seçtiği besin ve onun benzerleri arasında karşılaştırma yapma imkanı sağlar(10). Yanlış ve yanıltıcı bilginin besin etiketlerinde bulunması önlenmektedir. Toplum sağlığının korunmasına katkı sağlar.

KAYNAKÇA

Vergi, Y.(2018). Besin etiketlerinin sağlık algısı üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kan, E.(2019). Tüketicilerin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıklarının ve Etiket Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara
Gül, F., & Dikmen, D. (2018). Kadın Tüketicilerde Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları ve Alerjen Bilgi Düzeyinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(2), 157-165
Öztürk, E.(2017). Obez ve normal ağırlıktaki bireylerin besin etiketi okuma alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.